CHP’li Ağbaba’dan Bakan Bayraktar’a ‘kalıcı yaz saati’ tepkisi: Çocuklar sizin yakanızı tutmuyor mu okula giderken?

“`html

T24 Haber Merkezi

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde 2016 yılından bu yana uygulanan “kalıcı yaz saati” uygulamasına sert eleştirilerde bulundu. Ağbaba, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’a, çocuk sahibi olduğunu hatırlatarak, “Acaba çocuklarınız sabah karanlığında okula giderken yakanızı tutmuyor mu? Gerçekten ‘Baba, bu ne iş?’ diye sormuyorlar mı? Eğer ben onların yerinde olsam yakanızı tutarım.” ifadelerini kullandı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçe görüşmeleri sürüyor.

CHP’nin Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, kalıcı yaz saati uygulamasını eleştirerek, şunları ifade etti:

“Yıllardır Türkiye’nin gündeminde olan bir mesele var. Kış saati uygulaması tüm dünyada 71 ülkede gerçekleştirildi. 26 Ekim Cumartesi’yi 27 Ekim Pazar’a bağlayan gecede birçok ülke kış saati uygulamasına geçerken, tuhaf bir şekilde Türkiye buna dahil olmadı. Bu durumun arkasındaki nedenleri merak ediyoruz. Çocuklarımız için bu uygulamanın zararları büyük. Yukarıda belirttiğim gibi, Bakan Bey, çocuklarınız olduğunu dile getirdiniz; bu durumun farkında olmalısınız.”

Çocuklarınız sabah karanlığında okula giderken ‘Baba, bu durum ne?’ demiyor mu? Biz konuşmasak bile, o küçük çocuklar bu durumu sorgulamıyor mu? Gecenin karanlığında evlatlarınızın yerine olsam, ben de size yakanızı tutardım. Bu konuda daha fazla açıklamaya ihtiyaç var. Sayın Bakan, sizlerin ne kazandığını bildiğini umuyorum; ama bu sorunun artık bir çözüme kavuşturulması gerekiyor.”

“Elektrik Dağıtımı Tekelleştirildi”

Başka bir sorun ise özellikle özelleştirmenin getirdiği elektrik kesintileri. Bu özelleştirme sırasında israf ve pahalılığın önüne geçileceği konuşulmuştu. Ancak, durum tam tersi bir şekilde gelişti. Sokak ve caddelerin aydınlatılması için dağıtım şirketlerine yapılan ödemeler astronomik bir şekilde arttı.

Açıklanan verilere göre, 2024 yılının Ocak-Haziran döneminde elektrik şirketlerine 14 milyar 212 milyon TL ödeme yapılacağı öngörülüyor. Özelleştirmenin elektrik fiyatlarına etkisinin yüksek olduğunu düşünüyoruz. 21 bölgede faaliyet gösteren 14 şirketin elektrik dağıtımını tekelleştirerek, devletin yani kamu malının özel şirketlere devredilmesi sağlandı. Bu şirkletlerin kazançları büyük bir artış gösterdi.

“Vatandaş, Kullandığı Elektrikten Çok Dağıtım Şirketlerine Para Ödüyor”

Kalkınma Bankası’nın raporuna göre EDAŞ özelleştirmesinin toplam tutarı 12,75 milyar dolar olarak belirlendi. 2022 yılında dağıtım şirketlerinin 27 milyar TL yatırım yaptığı gözlemlendi. Dağıtım şirketlerinden 4’ü, 16,4 milyar TL kâr sağladı ve bu durum dikkat çekici bir kazanç oranı oluşturdu. Özellikle Temmuz ayında maliyetlerin arttığı gerekçesiyle yapılan yüzde 38 zamdan, enerji bedeline sadece yüzde 2,5 artırılırken, dağıtım bedeline yüzde 59 zam yapıldı. Bu da toplam fatura bedelinin büyük bir kısmının dağıtım bedeli olduğunu ortaya koydu.

Vatandaş, kullandığı elektriğin kilovatına değil, özelleştirdikleri dağıtım şirketlerine para ödüyor. Bu şirketler yine gerekli bakım ve onarımları yapmıyor; denetimler de yetersiz kalıyor. Özellikle köylerdeki sorunlar katlanarak artıyor çünkü elektrik kesintileri ev aletlerinin bozulmasına neden oluyor. Malatya’nın tabiriyle, ‘Yel esti, elektrik kesildi’ söylemi sıkça duyuluyor. Tarım yapılan yerlerde ise boşuna kayıplar yaşanıyor.

“Kentlerdeki Yangınlar Özelleştirme Kaynaklı”

Son dönemlerde elektrik naklinden kaynaklanan 17 ölümlü kaza yaşandı. Örneğin, Diyarbakır-Mardin arasındaki tarım arazilerinde 20 Haziran’da çıkan yangın 15 kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu. Özelleştirmenin başladığı 2010 yılında elektrik kaynaklı yangınların oranı yüzde 4,9 iken, bu oran 2021’de yüzde 26,8’e kadar çıkmıştır. 2021 yılında sadece enerji nakil hatlarından kaynaklanan yangınlarla 37 bin hektar orman kül oldu. İstanbul İtfaiyesi’nin 2022 raporuna göre, kentteki yangınların yüzde 25’i elektrik kaynaklıdır.

Son on yılda enerji sektöründe ciddi iş cinayetleri yaşandı ve 400’den fazla çalışan hayatını kaybetti. Elektriğin özelleştirilmesi sonucunda halk büyük enerji maliyetleriyle karşı karşıya kaldı ve bu nedenle genel seçim öncesi sübvansiyon uygulamasına geçmek zorunda kalındı. Ancak şimdi, bu sübvansiyonlar kaldırılmaya başlanmıştır.

“Emeklilerin Elektrik Faturası Ne Olacak?”

Sayın Bakan, ‘Maliyetler üzerinden bir fiyatlandırma modeline geçiyoruz’ dediniz. Umarım bu model, yoksul kesimi zor duruma sokmaz. Elektrik ve doğal gaz kullanımı için gelir esaslı faturalama yapılacağını ifade ettiniz. Ancak, soru işaretleri var: Ayda 12 bin 500 TL maaş alan emeklilere ne kadar elektrik ve doğal gaz faturası çıkarılacak? Ya da 17 bin TL alan asgari ücretliye durum ne olacak? 6-7 bin TL maaş alan dul ve yetimlerin durumu için nasıl bir çözüm geliştireceksiniz?” (ANKA)

“`